:: historia Tengwaru Fëanora

Pierwszym w historii pismem był Sarati - alfabet fonetyczny wymyślony przez Rúmila specjalnie dla zapisu języka qunejskiego. Sarati zwany jest czasem błędnie Tengwarem Rúmila, jednak sama nazwa „tengwar” została stworzona dopiero przez Fëanora. Dzisiejsza wiedza na temat Sarati jest bardzo niewielka, ponieważ zachowało się bardzo mało tekstów pisanych tym alfabetem. Wiadomo jednak, że system ten składał się ze znaków zapisywanych w kolumnach z góry na dół i z lewej do prawej. Główne znaki reprezentowały spółgłoski, natomiast samogłoski były zapisywane jako znaki diakrytyczne. Sarati nigdy nie był używany w Śródziemiu jednak na podstawie tego systemu powstał Tengwar — system pisma opracowany przez Fëanora.

Fëanor był przywódcą jednego ze szczepów Noldorów a zarazem największym rzemieślnikiem pośród wszystkich elfów. Dzieła jego i jego rodu powstające w Eldamarze (Nieśmiertelnych Krainach) to największe osiągnięcia rzemiosła, które przynosiły Eldarom wiele radości ale również i cierpienia. Należą do nich między innymi Palantiry (Kamienie Jasnowidzenia) oraz Silmarile (Klejnoty z Silmy, najpiękniejsze klejnoty jakie kiedykolwiek stworzono).

Wg Annałów Amanu Fëanor skonstruował swój alfabet około 1250 Roku Valarów. Oparł się na Sarati Rúmila, jednak znacznie uprościł i uregulował jego wygląd, dokonując prawie całkowitej rekonstrukcji. Tengwar Fëanora zapisywany jest w poziomych rzędach z lewej na prawo (tak jak ten tekst). Składa się podobnie jak Sarati z dwóch kategorii znaków: spółgłoski są zapisywane przez tengwary natomiast samogłoski diakrytycznie jako tehtary albo jako osobne tengwary. Jednak poszczególne znaki nie są na stałe przypisane konkretnym dźwiękom (tak jak to było w Sarati) — jest to raczej zestaw znaków i zależności między nimi, który można dostosować do wymogów praktycznie dowolnego języka.

Do Śródziemia Tengwar trafił za sprawą grupy Noldorów zwanych Wygnańcami, którzy pod wodzą Fëanora wyruszyli z Eldamaru w pościg za Morgothem w celu odzyskania skradzionych Silmarili. Już od początku Pierwszej Ery wywierał znaczny wpływ na pismo runiczne Cirth stosowane przez Sindarów (Elfy Szare) w Beleriandzie. Pod wpływem Tengwaru powstała zmodyfikowana forma pisma runicznego — Alfabet Daerona, Angerthas. Stopniowo Sindarowie całkowicie zastąpili pismo runiczne przez Tengwar, modyfikując go jednak na własne potrzeby, np. wprowadzając nowe tengwary zamiast tehtarów i tworząc Pismo Beleriandu. Podczas Drugiej i Trzeciej Ery Pismo Beleriandu było dosyć powszechnie znane i używane, co ciekawe nawet przez Elfy Wysokiego Rodu. Dzięki dużej łatwości dostosowania do konkretnego języka (niekoniecznie z rodziny języków elfów) tengwar z czasem stał się pismem używanym przez większość ludów. Nawet inskrypcja na Pierścieniu w Czarnej Mowie jest zapisana tengwarem. Tylko krasnoludy zawsze pozostały przy runach Daerona — plemię Durina z Morii przejęło ten alfabet jako własny nazywając go Angerthas MoriaDługie Runiczne Szeregi Morii.

Pod koniec Trzeciej Ery Tengwar Fëanora był już znany na całym obszarze gdzie posługiwano się Wspólną Mową. Występował w wielu odmianach dla wielu różnych języków. Jego popularność wygasła dopiero gdzieś podczas Czwartej Ery, kiedy panowanie nad Śródziemiem całkowicie objęli ludzie...

do góry